In de Amsterdamse wijk de Baarsjes beschikt elke bewoner over 5 vierkante centimeter openbaar groen. In de omliggende wijken beschikken bewoners over 100 keer zo veel groen. Wat gebeurt er als bewoners in de Baarsjes een verborgen braakliggend binnenterrein ontdekken. Op een verbluffende manier maken ze hun wijk groener door daar een paradijstuin van te maken.
Deze paradijstuin heet de ‘Tuin van Jan’. Ze is 1600 m2 groot, ligt op steenworpafstand van het Mercatorplein, fluisterstil en is in 2013 aangelegd. Het is tot stand gekomen dankzij de onvoorwaardelijke inzet van bewoners, daarin gesteund door het Stadsdeel, De Key, de beroemde tuinarchitect Sanne Horn en een stadsecoloog. Het succes van de tuin was zelfs op de Franse televisie te zien.
Ik bezocht de tuin als onderdeel van mijn leerprogramma op de winter-academie van De Key. Ik leerde niet alleen wat bewoners samen kunnen bereiken in een ‘community trust’. Ik leerde ook wat over het paradijs.
Het woord ‘paradijs’ is van oorsprong een oud-Perzisch woord, ‘pairidaeze’. Het betekent: ‘omheinde (boom)gaard, park of hof’. ‘Pairi’ betekent ‘rondom’ en ‘diz’ betekent ‘vorm’: een ommuurde tuin dus, net als de Tuin van Jan.
Iedereen heeft zo zijn eigen voorstelling van het paradijs; de hemel, een gelukzalig oord waarin de mens – als het goed is – na het aardse leven terecht komt. Sinds mensenheugenis heeft men geprobeerd dit hemelse paradijs op aarde na te bouwen. Paradijstuinen zijn meestal rechthoekig en wordt in vieren gedeeld door kanalen. Het heeft geometrische (bloem)patronen, net als een Perzisch tapijt. Ze zijn vooral oase’s van stilte en rust.
De Tuin van Jan wordt geheel door vrijwilligers onderhouden. Vanaf 1 april is de tuin weer op elke zondagmiddag te bezichtigen. Ik kan iedereen aanrader om het te bezoeken.
