Huurders moeten zich overal vrij kunnen vestigen. Dat stelt de nieuwe Huisvestingswet die volgend jaar van kracht wordt. Zo’n wet is geen luxe want veel gemeenten doen graag van alles om te voorkomen dat te veel mensen van ‘buiten’ in hun schaarse huurwoningen komen wonen. Kopers kunnen overigens altijd overal gaan wonen.
Maar als woningschaarste leidt tot ‘onevenwichtige en onrechtvaardige effecten voor bepaalde doelgroepen’ mogen gemeenten op grond van diezelfde Huisvestingswet wel een verordening opstellen. Daarin kunnen ze de toewijzing van betaalbare huurwoningen regelen. Ook in onze stadsregio staat zo’n verordening in de steigers. Maar voldoet die verordening nu aan de eis van ‘vrijheid van vestiging’? Neen, integendeel. Hoe zit dat?
Op dit moment is voor huurders de kans op een nieuwe woning afhankelijk van de ‘woonduur’. Hoe langer je in de regio Amsterdam woont hoe langer de woonduur. En hoe langer de woonduur des te meer kans op een nieuwe woning. Woon je buiten de regio, dan telt die woonduur niet mee. Dan geldt alleen je inschrijftijd. Daarmee bevoordeelt deze ‘woonduur-spelregel’ woningzoekenden in onze de regio ten opzichte van woningzoekenden van buiten de regio. Volgens de nieuwe Huisvestingswet mag die bevoordeling niet meer. Die ‘woonduur-spelregel’ worden daarom afgeschaft.
Dat klinkt goed, maar nu komt de verrassing: De regiogemeenten willen een overgangsmaatregel die maar liefst 15 jaar duurt. Dit betekent dat minstens honderdduizend ingeschreven woningzoekenden hun ‘woonduur’ behouden en 15 jaar een grote voorsprong houden op alle nieuwe woningzoekenden. Nieuwe woningzoekenden staan dus 15 jaar op grote achterstand; de regio gaat voor hen op slot!
Zou dit echt de bedoeling zijn van de gemeenten? Als deze verordening er echt komt, verwacht ik dat veel woningzoekenden naar de rechter stappen. Ik geef ze daarin gelijk; de Huisvestingswet laat immers een dergelijke beperking van de vestigingsvrijheid niet toe.