“Jaren geleden vond ik bij een vuilcontainer in de Jordaan een poster die daar niet thuis hoorde. Het was een foto van Anne Frank met een tekst die mij diep raakte: ‘Het is een groot wonder dat ik niet al m’n verwachtingen heb opgegeven, want ze lijken absurd en onuitvoerbaar. Toch houd ik ze vast, ondanks alles, omdat ik nog steeds aan de innerlijke goedheid van de mens geloof.’
De tekst op de poster is vormgegeven als een gedicht. Pas later zag ik dat het een fragment is uit haar dagboek. Ze schreef dit op 15 juli 1944. Het is een van de laatste keren dat ze in haar dagboek kon schrijven. Kort daarna werd het onderduikadres verraden. Anne stierf in maart 1945 onder miserabele omstandigheden in Bergen-Belsen.”
Kastanjes
“Ik verzorg hier in de straat een paar bloembakken. Daarin heb ik ooit eens wat zaailingen van kastanjes geplant. Die hebben ook een link met Anne Frank. Zij keek vanuit haar onderduikadres aan de Prinsengracht uit op een kastanjeboom. Er was indertijd veel om te doen toen die boom moest worden omgezaagd. Vorig jaar heeft een keukenleverancier per ongeluk een van de plantenbakken licht beschadigd toen hij achteruit reed in deze smalle straat. Ter verontschuldiging hebben ze toen de tekst van Anne Frank heel fraai op een roestvrijstalen plaquette laten graveren.”
Joodse sporen
“Er zijn hier in de Vinkenstraat nog meer joodse sporen. Op de website Joods Monument staan vier adressen in deze straat waar joodse mensen woonden in de oorlog. Toen die website werd opgezet heb ik foto’s van die huizen gemaakt voor de initiatiefnemers. Er hebben hier ook onderduikers gezeten. Mijn benedenburen ome Peet en tante Ger hebben hier tegenover gewoond. Ome Peet was timmerman. Bij een verbouwing in hun oude woning vond hij een kleine vergeten schuilplaats in een kast. Er lag nog een stapeltje dameskleding keurig netjes opgevouwen. En verderop in de straat, waar nu verpleeghuis De Rietvinck is, was vroeger een tramremise. Dat is een van de plekken waar in 1941 de Februaristaking zou zijn begonnen.”
Tijdloos manifest
“Wij jongeren … Zo begint het dagboekfragment van Anne Frank waarvan het ‘gedicht’ een fragment is. Het leest als een tijdloos manifest met grote universele kracht. Het is indrukwekkend dat Anne, die al jaren opgesloten zat op haar onderduikadres, hoopvol bleef en moed hield. Op de plaquette staat haar naam per ongeluk niet vermeld. En dat is eigenlijk wel zo mooi. Het is daarmee ook een prachtig hedendaags statement dat bijvoorbeeld van klimaatactiviste Greta Thunberg zou kunnen zijn. Zo is het een tijdloos eerbetoon aan krachtige jonge vrouwen zoals Anne Frank.”
Meer weten over de Vinkenstraat?
Download een boekje met veel foto’s over de geschiedenis van die straat uit 1978.
Klik hier voor de poster en de passage uit het dagboek van Anne Frank.
